پیش دبستان و دبستان غیر دولتی شهید فرهاد راکب

طبقه بندی موضوعی

۲۳ مطلب توسط «حمیده کیان» ثبت شده است

در این‌جا به طور مختصر به برخی نکات ضروری‌تر که لازم است در داستان فکری مورد توجه قرار گیرند، اشاره می‌کنیم: 
ـ داستان، روان و متناسب با سن کودک باشد. 
ـ از موضوعات مورد علاقة کودکان استفاده شود. 
ـ تفکر و تخیل کودک را برانگیزاند. 
- مفاهیم در داستان به شیوه‌ای به کار گرفته شود که کودکان در تجربة روزانة خود آنرا به کار برند. 
ـ شخصیت‌های داستان به گونه‌ای طراحی شوند که کودک بتواند با آنها همانند‌سازی کند. 
ـ داستان با فرهنگ ما مأنوس باشد و کودک به راحتی در فضای آن قرار گیرد. 
ـ در داستان از دادن پیام مستقیم خودداری شود و به عبارت دیگر با قصد نصیحت نوشته نشود. 
ـ موضوع داستان بحث‌انگیز باشد و کودکان را به گفتگوهای عمیق فلسفی تشویق کند. 
ـ داستان سوال برانگیز باشد و فرایند قضاوت و داوری را به طور غیر مستقیم به کودک بیاموزد. 
ـ نتیجه گیری داستان به عهدة کودک گذاشته شود. 
ـ هر عمل و حادثه‌ای علت منطقی داشته باشد که برای کودکان قابل فهم باشد؛ البته لازم نیست علت حادثه حتماً در داستان قید گردد. 
ـ اسم داستان جذاب بوده و طرح داستان را فاش نکند. 
ـ در صورت سریالی بودن داستانها، متن آن از آسان به سخت سوق داده شود. 
توجه به این نکته ضروری‌ست که پس از طرح داستان، در ذهن بچه‌ها سوالات زیادی ایجاد می‌‌شود که مربی باید  با درایت این پرسش‌ها را به سمت و سویی سوق دهد که آنان به بهترین صورت ممکن به مفهوم یا مفاهیم مورد نظر داستان دقت پیدا کنند. البته این‌که تصور کنیم حتماً کودکان به نتیجه‌ای که در ذهن داریم،  برسند مورد نظر نیست بلکه فرایند بحث کردن، دلیل آوردن و پذیرفتن دلایل منطقی و درست بیشتر مدنظر است. 

نمونه داستان فکری: داستانی که در زیر ملاحظه می‌فرمائید، نمونة داستانی است که انتخاب اسم آن (پس از خواندن داستان) بعهدة کودکان گذارده شده است.

بغداد، شهر بزرگی بود. مردم شهر، از صبح تا شب کار می‌کردند،‌ زحمت می‌کشیدند؛ ولی از زندگیشان راضی نبودند. مردم بغداد از مأمون که آدم بدی بود، می‌ترسیدند و دلشان نمی‌خواست او حاکم باشد. 
مردم مسلمان می‌دانستند مأمون، امام رضا(علیه السلام) را به شهادت رسانده است و همه چیز را برای خودش می‌خواهد. بچه‌های شهر بغداد هم، مأمون را می‌شناختند. بچه‌ها او را دوست نداشتند و اگر او را می دیدند از ترس فرار می کردند. 
آن روز مأمون با عده‌ای از همراهانش برای شکار به خارج از شهر می‌رفت. حاکم و همراهانش سوار بر اسبهایشان به سرعت می‌تاختند،‌گرد و خاک به هوا بلند می‌کردند و مردم را می‌ترساندند! 
مأمون از این که می‌دید مردم با دیدن او پا به فرار می‌گذارند، می‌خندید و از این کار لذت می‌برد! 
همین‌طور که مأمون پیش می‌رفت، چشمش به چند کودک افتاد که مشغول بازی بودند. مأمون خندید و به طرف آنها تاخت. همین که بچه‌ها مأمون و لشگریانش را شناختند، پا به فرار گذاشتند؛ فقط یکی از بچه‌ها ایستاد و از جایش تکان نخورد! 
مأمون خیلی تعجب کرد، نزدیکتر آمد و داد زد: «چرا فرار نکردی!» 
کودک با تعجب جواب داد: «برای چه فرار کنم!» 
مأمون فریاد زد: «مگر نمی‌دانی من مأمون حاکم شما هستم!» 
کودک سری تکان داد و گفت: «دلیلی برای ترس نمی‌بینم، نه راه تو را گرفته‌ام و نه گناهی از من سر زده است! برای همین سر جای خودم مانده‌ام و فرار نمی‌کنم!» 
مأمون که خیلی عصبانی شده بود، گفت: «اسمت چیست و پسر چه کسی هستی!» 
کودک جواب داد: «نامم محمد است و پسر علی¬بن¬موسی(علیه السلام) هستم!» 
مأمون او را شناخت و سرش را از خجالت پایین انداخت. مأمون پدر این کودک را به شهادت رسانده بود. این کودک پسر حضرت امام رضا(علیه السلام) بود که هیچ ترسی از مأ‌مون نداشت. 
آن روز، مردمی که آن دور و بر بودند به پسر امام رضا(علیه السلام) آفرین گفتند و مأمون را نفرین کردند.

***

پس از خواندن داستان، کودکان را راهنمایی کنید تا به مفهوم مستتر شده در داستان اشاره کنند. برای مثال اگر به مفهوم شجاعت اشاره کردند می توانید بحث را اینگونه ادامه دهید؛ توجه داشته باشید از آنجا که موضوع مورد بحث «مفهوم شجاعت» می‌باشد، باید سوالاتی که در کلاس مطرح شده و به چالش کشیده می‌شود، در همین حیطه باشد.


سوالهایی که می‌تواند مورد بحث قرار گیرد به عنوان مثال عبارتند از: 
ـ شجاعت چه معنایی دارد؟ 
ـ معیار شجاعت چیست؟ 
ـ مفاهیم متضاد با شجاعت کدامند؟ 
ـ آیا پر رویی و بی‌ادبی کردن، لازمة شجاعت داشتن است؟ 
ـ فایده‌های شجاعت چیست؟ 
ـ آیا شجاعت پیامدی هم بدنبال دارد؟ 
ـ چند نمونه از افراد شجاع و معروف را مثال بزنید.


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ آذر ۹۴ ، ۱۸:۲۲
حمیده کیان

تقویت کننده ها عمدتاً به اموری اطلاق می شود که نرخ یک رفتار را افزایش می دهند که در شیوه های تربیتی کودکان بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. وقتی تقویت کنند به درستی و در مواقع مناسب به کودک ارائه شود، کودک به انجام دادن بیشتر آن کار درست، تمایل نشان داده و به احتمال زیاد آن شیوه تربیتی با برنامه آموزشی به موفقیت خواهد رسید.


حال ببینیم این تقویت کننده ها چه هستند؟


تقویت کننده های محبوب کودکان
سه نوع تقویت:


تقویت کننده های خوردنی
تقویت کننده های خوردنی- چیزهایی که کودکان دوست دارند و قابل خوردن وآشامیدن هستند را تقویت کننده های خوردنی می نامند. بیشتر کودکان ترجیح می دهند به جای بازی و یا مورد توجه مربیان و والدین قرار گرفتن یا سایر فعالیت ها، چیزی بخورند یا بیاشامند. آنها شیرینی، بیسکوییت، ژله، برخی میوه ها، اسمارتیز آب نبات، ذرت و ... را بسیار دوست دارند. اغلب کودکان این تقویت کننده ها را به بازی های فکری و انجام دادنی ترجیح می دهند اما فراموش نکنید که این شما هستید که می توانید در کودکتان ذائقه سازی کنید لذا توجه جدی داشته باشید که تقویت کننده های خوردنی همیشه اولویت آخر والدین باید باشد. 

اگر قرار باشد تقویت کننده های خوردنی با انجام دادنی به عنوان تقویت کننده مورد استفاده قرار گیرند، پیش از آموزش دادن، کودک باید از آنها محروم باشد. در صورتی که آموزش دهنده بخواهد چندین بار از چنین تقویت کننده هایی استفاده کنند باید به کودک اجازه داد که تنها در فاصله های کوتاه 30 ثانیه تا 1دقیقه با آنها بازی کنند

اسباب بازیها
تقویت کننده های انجام دادنی- اسباب بازی ها و یا بازی هایی که مستلزم شرکت افراد دیگر نیستند، تقویت کننده های انجام دادنی به شمار می روند. مثلاً برخی کودکان دوست دارند اسباب بازی های متحرک برقی را که این طرف و آن طرف می روند تماشا کنند و یا با توپ و عروسک بازی کنند. برخی دیگر درست دارند کاغذ یا پارچه را پاره کنند. برخی تاب خوردن را دوست دارند، آب بازی کنند، سه چرخه سواری کنند و....
نکته: اگر قرار باشد تقویت کننده های خوردنی با انجام دادنی به عنوان تقویت کننده مورد استفاده قرار گیرند، پیش از آموزش دادن، کودک باید از آنها محروم باشد. در صورتی که آموزش دهنده بخواهد چندین بار از چنین تقویت کننده هایی استفاده کنند باید به کودک اجازه داد که تنها در فاصله های کوتاه 30 ثانیه تا 1دقیقه با آنها بازی کنند.


کودک را در آغوش بگیرید
تقویت کننده های اجتماعی- تقویت کننده های اجتماعی آنها هستند که با افراد دیگر سر و کار دارند. پدر و مادر، معلمان یا مربیان می توانند کودکان را تشویق کنند، در آغوش بگیرند، با دست به پشت شان بزنند و یا با آنها بازی کنند. برای اینکه رفتاری در کودک تقویت شود یا دوام یابد باید ترتیبی بدهید که پس از اینکه کودک هر بار رفتار مورد نظر را انجام داد پاداشی به او داده شود. به بیان دیگر هر رفتار مطلوب کودک نتیجه خوشایندی به دنبال داشته باشد.
لازم است پدران، مادران برنامه هایی ترتیب دهند تا یادگیری مطالب تازه نتیجه ای خوشایند یا فایده ای مستقیم برای کودک داشته باشد. باید توجه داشت که استفاده از تقویت کننده  به عنوان پاداش برای کودک جالب است و تقویت کننده رفتار وی می شود.
در انسان ها یک خصیصه ذاتی وجود دارد که طبق آن افراد با کسانی که رفتار محبت آمیز دارد با محبت و نسبت به کسانی که رفتار خصمانه دارند با پرخاشگری رفتار می کنند. فردی که مرتب تقویت می شود به همه افراد رفتار محبت آمیز نشان می خواهد داد و فردی که زیاد تنبیه می شود نسبت به همه رفتارهای پرخاشگرانه خواهد داشت.
در تربیت فرزندان از تشویق نیز استفاده کنید، چون کودکانی که به خاطر کارهای خوب و رفتارهای مناسب مورد تشویق قرار می گیرند در بزرگسانی افرادی مطمئن، با کفایت، شاداب و موفق خواهند بود.

 


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ آذر ۹۴ ، ۱۸:۱۹
حمیده کیان

معلم " مبتدی " همواره آموزش می دهد،

معلم " متوسط " فقط نمایش می دهد،

معلم " خوب " به سکوت بسنده می کند،

اما معلم " واقعی " هیچ واکنشی از خود نشان نمی دهد،

او سراسر ، کنش است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۶ آذر ۹۴ ، ۱۸:۱۴
حمیده کیان